Top 8 Linh vật trong văn hóa dân gian Việt Nam

Dơi là biểu tượng cho chữ Phúc, do trong âm Hán Việt dơi đọc là “bức” gần giống âm với chữ “phúc”, từ đó người ta dùng hình ảnh con vật này để chỉ phúc đức. Hình tượng dơi tại các đình, đền, miếu, phủ khá là thông dụng và thường được đặt tại rất nhiều vị trí khác nhau. Hình tượng dơi được sử dụng nhiều bởi lẽ mang giá trị tâm linh biểu hiện mong muốn nhân sinh quan của con người, Dơi còn là biểu tượng có giá trị về thẩm mĩ. Với hình ảnh con dơi treo ngược, cánh uốn cong cách điệu dễ nhìn và mang tính nghệ thuật.

Cách thức biểu hiện biểu tượng Dơi thương được cách điệu có thể biến cách từ lá, gọi là “lá hóa phúc”, từ mai gọi là “mai hóa phúc”, từ sen gọi là “liên hóa phúc”, từ quả gọi là “quả hóa phúc”, nhưng chủ yếu là từ hình hồi văn có tô điểm thêm lá gọi là hồi văn hóa phúc.

Trong phong thủy, Dơi là một trong những con vật tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng và trường thọ. Chính vì vậy, người ta coi loài vật này như lời chúc, lời chúc, mong hạnh phúc đến với mọi người. Theo truyền thuyết, nếu có đàn dơi bay vào nhà làm tổ nghĩa là sẽ gặp nhiều may mắn, tài lộc. Ảnh con dơi ôm đồng xu cũng mang hàm ý tương tự, có thể giúp gia chủ làm ăn phát tài, mang lại may mắn cho gia đình.

Cá chép cũng tương tự như Dơi, chữ “ngư” phát âm giống chữ “dư” tức dư thừa. Cá ngoài biểu tượng cho sự giàu sang, nó còn biểu tượng cho sự đăng khoa của các nho sĩ. Sự tượng trưng này được biểu hiện qua hình ảnh “lý ngư hóa long”, miêu tả cá chép hóa rồng hay “lý ngư khiêu long môn”, miêu tả hình ảnh cá chép vượt vũ môn. Hình tượng này bắt nguồn từ tích long môn điểm ngạch. Ý nghĩa của biểu tượng này là biểu trưng cho sự may mắn, thăng tiến và thành đạt bên trên con đường học vấn, công danh. Do đó, ở rất nhiều địa điểm như đình làng có trang trí hình ảnh này ngụ ý cầu chúc cho con cháu trong làng học hành tấn tới, đỗ đạt làm quan.

Cá chép có mối quan hệ mật thiết với một số linh vật khác trong “tứ linh”, như Rồng. Bên cạnh biểu tượng cá chép hóa Rồng, còn có thể bắt gặp hai linh vật này kết hợp với nhau qua biểu tượng “Ngư long hí thủy”, miêu tả hình ảnh con cá chép đón luồng nước từ miệng con Rồng ẩn trong mây phun ra.