Chó Phú Quốc là một giống chó có nguồn gốc từ đảo Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang của Việt Nam. Chúng là một giống chó quý với những đặc điểm rất nổi trội về thể lực, tính cách và lòng trung thành. Nếu xét về mức độ quý hiếm và giá trị, chó Phú Quốc có thể vượt xa nhiều giống chó ngoại. Tuy vậy, chúng vẫn chưa được nhiều người biết đến và có phần lép vế trong thị trường chó cảnh Việt Nam. Bài viết sau sẽ giới thiệu cho các bạn những thông tin cơ bản về loài chó hiếm và đắt giá mà Việt Nam đang sở hữu này.
Đặc điểm ngoại hình
Chó Phú Quốc là giống chó có kích thước trung bình với ngoại hình thon gọn, săn chắc, cơ bắp nở nang. Các đặc điểm nhận dạng chó Phú Quốc:
- Chiều cao:
- Đực: 50 – 55cm
- Cái: 48 – 52cm
- Cân nặng:
- Đực: 15 – 20kg
- Cái: 12 – 18kg
- Lông: Ngắn và cứng, không dài quá 2cm, ôm sát cơ thể; màu lông: đen, vàng (các tông từ vàng nhạt đến đỏ hoặc nâu đỏ), vện (sọc đen trên nền vàng)
- Bờm lông: Có bờm là một dải lông mọc ngược chạy dọc sống lưng, có màu sậm hơn phần lông trên cơ thể, hình dáng đa dạng, đối xứng qua xương sống
- Xoáy lông: Có xoáy lông ở hai đầu của bờm lông; 1 số con có lượng xoáy nhiều hơn, các xoáy có vị trí đối xứng qua xương sống
- Phần đầu: Thon dài
- Mũi: Màu đen, thẳng, có chiều dài bằng 1/2 chiều dài đầu
- Lưỡi: Có các đốm màu đen
- Mắt: Có màu nằm trong tông từ nâu sậm đến đen hoặc vàng hổ phách
- Mí mắt và viền mắt: Màu đen, không chảy xệ
- Tai: To vừa phải, cân đối với kích thước đầu, dựng đứng 2 bên hộp sọ trông giống hình vỏ sò
- Cổ: Dài, nở nang dần về phía vai, da cổ căng, không có phần da chùng quanh cổ
- Lưng: Thẳng, khỏe mạnh
- Hông: Săn chắc, thon gọn
- Ngực: Sâu, không quá rộng
- Bụng: Thon
- Đuôi: Ngắn, rất linh hoạt, cong hình cánh cung và thon dần về phía chóp đuôi
- Chân: Hai chân trước thẳng, song song với nhau; hai chân sau nở nang, bắp đùi săn chắc
- Bàn chân: Dài, hình bầu dục, đệm chân dày
Các đặc điểm nhận dạng trên được tóm tắt từ tài liệu do VKA ban hành năm 2009 dựa trên các tiêu chuẩn giống chó Phú Quốc được mô tả trong cuốn “Les races de chiens” của bá tước Henri de Bylandt năm 1897.
Chó Phú Quốc trong lịch sử Việt Nam
Trong lịch sử Việt Nam, chó Phú Quốc đã được ghi nhận từ khoảng 400 năm trước như một giống chó săn và cũng đã từng được nhiều triều đại sử dụng làm quân khuyển. Vào thời Tây Sơn (1778 – 1802), chó Phú Quốc từng được sử dụng làm quân khuyển nhưng sau đó đã được thay thế bởi chó Ngao Tây Tạng. Tuy nhiên, Ngao vốn là giống chó xứ lạnh, lại quen sinh sống ở địa hình thảo nguyên và núi cao nên hoàn toàn không thích hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm và địa hình rừng nhiệt đới rậm rạp của Việt Nam. Có thể chính sự thay đổi này đã góp phần khiến quân Tây Sơn thất thế trước quân đội nhà Nguyễn trong giai đoạn chiến tranh Tây Sơn – Chúa Nguyễn (1787 – 1802).
Quân đội nhà Nguyễn cũng sử dụng chó Phú Quốc làm quân khuyển và vua Gia Long (Nguyễn Ánh, vị vua đầu tiên của nhà Nguyễn, đã đánh bại quân Tây Sơn vào năm 1802) cũng có riêng cho mình 4 chú chó Phú Quốc gồm 2 đực và hai cái làm cận vệ. Bốn chú chó này luôn theo sát vua Gia Long không rời và đã hai lần cứu ông thoát khỏi sự truy đuổi của quân Tây Sơn. Sau khi lên ngôi, vua Gia Long phong cho bốn chú chó trung thành này danh hiệu: “Cứu khổn phò nguy Tá quốc huân thần Thần khuyển đại tướng quân”, khi chúng chết, ông cũng cho an táng và lập miếu thờ để ghi nhớ công ơn của chúng.
Nguồn gốc
Chó Phú Quốc là một giống chó rất quý, vì chúng được xếp vào giống chó nguyên thủy. Chó nguyên thủy là các giống chó sinh sống và phát triển từ lâu đời tại một khu vực địa lý nhất định, có cấu trúc di truyền khác biệt rất lớn với các giống chó hiện đại và cũng là tổ tiên của rất nhiều giống chó chúng ta quen thuộc ngày nay. Hiện chỉ có 1 số ít giống chó được xác nhận là giống nguyên thủy, điển hình là: Ngao Tây Tạng, Basenji, Afghan Hound, Akita, Chinese Shar Pei, Alaskan Malamute, American Eskimo…
Chó Phú Quốc có nguồn gốc từ đảo Phú Quốc, Việt Nam. Các ghi chép lịch sử đã cho thấy chó Phú Quốc tồn tại từ hơn 400 năm trước. Chúng được người dân nuôi để canh gác và hỗ trợ săn bắn. Ngoài ra, chó Phú Quốc cũng từng được nhà Tây Sơn (1778 – 1802 ) và nhà Nguyễn (1804 – 1883, thời kì độc lập, trước khi bị Pháp đô hộ) sử dụng làm quân khuyển.
Chó Phú Quốc cũng là một trong các 316 giống chó đầu tiên được bá tước Henri de Bylandt, một quý tộc người Hà Lan ghi nhận trong cuốn sách “Les races de chiens” (tạm dịch: “Các Giống Chó”) xuất bản năm 1897. Đây là cuốn sách ghi nhận các tiêu chuẩn nhận dạng, tính cách, tập quán… của các giống chó rất nổi tiếng trên thế giới vẫn còn có giá trị cho đến ngày nay. Trong cuốn sách này, bá tước Henri de Bylandt đã giới thiệu chó Phú Quốc như một giống chó cực kì quý hiếm với các đặc tính nổi bật như “tinh khôn” và “nhanh nhẹn hơn hẳn nhiều giống chó săn khác”.
Vào năm 1984, hai con chó Phú Quốc tên Chuối và Xoài đã được người Pháp đưa sang châu Âu và được chọn để tham gia triển lãm chó tại Bỉ. Trong triển lãm này, chúng đã đạt giải nhất và được định giá 25.000 franc Bỉ, một khoản tiền rất lớn vào thời đó.
Năm 1902, chó Phú Quốc được tạp chí “Animal life and word of natural” xếp vào một trong 300 giống chó quý giá nhất thế giới. Chúng cũng được nghiên cứu và xác nhận là tổ tiên của giống chó Dingo châu Úc bởi nhà động vật học Emile Oustalet.
Tuy chó Phú Quốc rất nổi tiếng và được đánh giá cao tại châu Âu nhưng do nhiều yếu tố như chiến tranh, tình hình kinh tế đất nước… nên tại Việt Nam chúng chỉ được xem là một giống chó bình thường và không được xem trọng. Từng có thời kì chó Phú Quốc vẫn bị các gia đình đem lên bàn nhậu đãi khách hay cho hoặc bán đi với giá rất rẻ mạt. Mãi đến khoảng hai mươi năm trở lại đây, chó Phú Quốc mới bắt đầu được biết đến như một giống chó quý và danh tiếng của chúng đang được gây dựng lại bởi những người có tâm huyết.
Năm 2011, hai chú chó Phú Quốc tên Đốm và Vện đã được VKA (Hiệp hội Những người nuôi chó giống Việt Nam) đưa sang Pháp dự FCI World dog show 2011, đây là cuộc thi chó đẹp thế giới do FCI (Hiệp hội chó giống quốc tế) tổ chức. Tại cuộc thi này, Đốm đã giành được danh hiệu CAC (chứng chỉ chó đẹp cấp quốc gia Pháp) và Vện đạt giải CACS (chứng chỉ chó đẹp cấp thế giới). Đây có thể xem là một thành công lớn và là bước đi đầu tiên trong hành trình tìm lại danh tiếng cho giống chó quý của Việt Nam này.
Tranh cãi về nguồn gốc Chó Phú Quốc và chó Xoáy Thái Lan
Hiện trên thế giới chỉ có ba giống chó có xoáy trên lưng là chó Phú Quốc (Phu Quoc Ridgeback), chó xoáy Thái Lan (Thai Ridgeback) và chó xoáy Nam Phi (Rhodesian Ridgeback). Trong ba giống này, chó Phú Quốc và chó xoáy Thái Lan có ngoại hình tương tự nhau, lại sinh sống trong hai khu vực địa lý tương đối gần nên hiện vẫn đang có sự tranh cãi về nguồn gốc của chúng.
Người Thái cho rằng chó Phú Quốc thực ra là một nhánh của chó xoáy Thái Lan di cư đến đảo Phú Quốc theo các tàu buôn của nước này đến Việt Nam từ thời xưa hoặc do Vua Gia Long (1762 – 1820) đem về Việt Nam khi qua Thái Lan vào năm 1784. Tuy nhiên, luận điểm này đã bị rất nhiều nhà nghiên cứu chó Phú Quốc phản đối vì:
- Chó xoáy Thái Lan được ghi nhận vào khoảng 300 – 350 năm trước trong khi chó Phú Quốc đã xuất hiện vào khoảng 400 năm trước.
- Chó Phú Quốc đã được quân đội Tây Sơn dùng làm quân khuyển trong những năm 1770 và chính Vua Gia Long cũng nuôi 4 con chó Phú Quốc để làm cận vệ nên việc Vua Gia Long đến Thái rồi đem chó xoáy Thái về Việt Nam là không có cơ sở.
- Chưa tìm thấy tài liệu lịch sử nào ghi nhận việc giao thương đường biển giữa Việt Nam với Thái Lan vào khoảng 400 năm trước (thời điểm chó Phú Quốc xuất hiện) hơn nữa, vào giai đoạn đó, người Thái chưa đủ kỹ thuật để đóng được những chiếc thuyền có thể vượt gần 500km đường biển để đến được đảo Phú Quốc.
Hiện vấn đề này vẫn đang gây tranh cãi nhưng với nhiều bằng chứng lịch sử thuyết phục, có thể khẳng định chó Phú Quốc là giống chó bản địa của Việt Nam và hoàn toàn không phải một nhánh phụ của chó xoáy Thái Lan. Thậm chí, nhiều người còn đưa ra giả thuyết rằng chó Phú Quốc mới chính là tổ tiên của giống chó xoáy Thái Lan hiện tại. Tuy nhiên, có một thực tế đáng buồn là chó xoáy Thái Lan đã được Hiệp hội Chó giống Quốc tế (FCI) công nhận là một giống chó độc lập vào năm 1993 trong khi cho đến nay, chó Phú Quốc vẫn chưa được công nhận dù VKA (Hiệp hội Những người nuôi chó giống Việt Nam) đã nộp hồ sơ đăng kí từ năm 2008.
Phân biệt chó Phú Quốc và chó xoáy Thái Lan: Rất nhiều người mới bắt đầu nuôi chó Phú Quốc chưa có kinh nghiệm thường bị lừa bán cho chó xoáy Thái Lan. Tuy ngoại hình hai giống chó này có nhiều điểm tương đồng nhưng nếu để ý kĩ thì cũng rất dễ phân biệt: Chó xoáy Thái Lan to lớn hơn chó Phú Quốc, khuôn mặt có vẻ ác ôn dằn hơn, mũi vuông trong khi chó Phú Quốc có mũi nhọn, thân hình chó xoáy Thái khá đô con, nhiều cơ bắp còn chó Phú Quốc thì thon gọn và linh hoạt hơn.
Những ưu điểm của chó Phú Quốc
Tính cách:
Chó Phú Quốc là giống chó cực kì tinh khôn, trung thành, gan dạ, dũng mãnh. Chúng hâm mộ chủ và trẻ con trong nhà nhưng đặc biệt cảnh giác với người lạ. Giống chó này có tính bảo vệ lãnh thổ rất cao nên chúng có thể phát hiện ra những kẻ xâm nhập một cách nhanh chóng. Chó Phú Quốc rất biết nghe lời chủ nên cực kì dễ huấn luyện. Chúng cũng khá láu lỉnh, thích nghịch ngợm và vui chơi với chủ. Đặc biệt, giống chó này có trí nhớ tốt vậy nên chúng thù khá dai, đừng dại chọc chó Phú Quốc nếu bạn không muốn bị chúng ghét bỏ.
Khả năng hoạt động:
Vì là một giống chó săn nên chó Phú Quốc có khả năng vận động rất tốt. Chúng bơi lội cực kì giỏi, có thể bắt cả cá dưới biển để làm thức ăn. Giống chó này cũng rất giỏi leo trèo, chúng có thể leo len các bờ rào cao đến 2.5m và đi lại trên mái nhà như mèo. Kỹ năng săn mồi trên cạn của chó Phú Quốc cũng rất đặc biệt, chúng có thể chạy nhanh và đổi hướng chạy một cách đột ngột, nhờ thế mà những con mồi giỏi lủi như chuột hay thỏ cũng khó lòng thoát khỏi móng vuốt của giống chó này. Không chỉ thế, chó Phú Quốc còn có thể săn được các con mồi có kích cỡ lớn như hưu, nai…
Sự nhạy cảm:
Chó Phú Quốc từng được chọn làm quân khuyển không chỉ nhờ sự gan dạ, tinh khôn của chúng mà còn bởi vì chúng có độ nhạy cảm cao với môi trường xung quanh. Theo các ghi chép lịch sử, chó Phú Quốc có thể nhận biết các nơi “đất lành” hoặc “đất dữ”. Trước khi lập nơi đóng quân, quân đội thường cho chó Phú Quốc đến đó trước. Nếu chúng chịu nằm xuống và có biểu hiện thư giãn ở vùng đất ấy thì mới dựng trại còn nếu chúng tỏ ra bất an, không chịu nằm xuống tức là vùng đất ấy không an toàn. Ngoài ra, chó Phú Quốc còn có khả năng cảm nhận được tình trạng sức khỏe của chủ, nhờ có chúng mà nhiều dịch bệnh đã sớm được ngăn chặn trước khi bùng phát.
Giá và các trại chó Phú Quốc uy tín
Chó Phú Quốc tại nước ngoài được đánh giá rất cao, lại quý hiếm nên giá cả rất đắt đỏ, chúng được rao bán ở mức giá từ 17 – 340 triệu đồng/một con. Tuy nhiên, ở Việt Nam giá chó Phú Quốc lại rất rẻ, mức giá trung bình cho chó con, tầm 2 tháng tuổi hiện nay trong khoảng từ 3 – 5 triệu đồng, cụ thể như sau:
- Chó đen/trắng: 1,5 triệu đồng
- Chó màu vàng lửa: 3,5 – 4 triệu đồng
- Chó vện: 4 – 5 triệu đồng
- Chó không xoáy: 1 – 1,5 triệu đồng
Trên đây là mức giá cơ bản, giá chó có thể cao hơn tùy vào từng trại. Giá chó có giấy chứng nhận của VKA sẽ cao hơn chó không giấy khoảng từ 2 – 4 lần, những con chó trưởng thành, đã được huấn luyện hoặc đã từng được giải tại các cuộc thi chó đẹp có thể sẽ có giá lên đến hàng chục triệu đồng.
Hiện nay phong trào nuôi chó Phú Quốc đang nở rộ, đây là một tin tốt cho việc khôi phục giống chó này. Tuy nhiên, cũng vì vậy mà có rất nhiều nơi bán chó không uy tín, bán chó không thuần chủng, chó Phú Quốc lai chó xoáy Thái với giá rẻ mọc lên. Để tránh bị lừa, bạn nên tìm hiểu về các trại chó kỹ trước khi mua hoặc nhờ người có kinh nghiệm giúp chọn chó. Sau đây xin giới thiệu danh sách những trại chó Phú Quốc uy tín hiện nay:
1. Trại chó Hợp Nguyễn:
- Địa chỉ: Quận 12 Thành phố Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 093 202 5775
- Kênh Youtube: https://www.youtube.com/user/VespaNguyen/videos
- Mức giá: Từ 3 triệu trở lên
Chủ trại là ông Nguyễn Hữu Hợp, một trong các những thanh viên của câu lạc bộ Chó Phú Quốc miền Nam, ông là người rất có tâm huyết với giống chó này. Mức giá chó của trại cũng rất đa dạng, từ tầm 3 triệu lên đến hàng chục triệu đều có nên bạn có thể dễ dàng tìm được một chú chó phù hợp với túi tiền của mình. Hiện ông Hợp không kinh doanh online nên bạn có thể tìm đến trại tại quận 12 Thành phố Hồ Chí Minh để được xem và lựa chó trực tiếp.
2. Trại chó Hùng Quân:
- Địa chỉ: 53/525 Nguyễn Văn Nghi, phường 7 quận Gò VấpThành phố Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 0908 891 558
- Facebook: https://www.facebook.com/chophuquoc.hungquankennel.vn/
- Mức giá: từ 6 triệu đồng trở lên
3. Trại chó Hùng Sơn:
- Địa chỉ: 1991 Lê Văn Lương, Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 0904 877 603
- Facebook: https://www.facebook.com/tranhong.son.963
- Mức giá: từ 4 triệu đồng trở lên
4. Trại chó Phú Gia:
- Địa chỉ: An Dương Vương, Tây Hồ, Hà Nội
- Số điện thoại: 0912 612 808
- Facebook: https://www.facebook.com/phugiakennel/
- Mức giá: từ 3,5 triệu đồng trở lên
5. Trại chó TS. Milan:
- Địa chỉ: 9/379 Lương Thế Vinh, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà nội
- Số điện thoại: 01688 707 808
- Facebook: https://www.facebook.com/chophuquoctaihanoi/
- Mức giá: từ 4 triệu đồng trở lên
6. Trại chó Hoàng Tiến:
- Địa chỉ: Tổ 33, KP4, đường Thạnh Xuân 52 (TX52), phường Thạnh Xuân, quận 12Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 098 371 31 59
- Facebook: https://www.facebook.com/chogiongphuquoc/
- Website: http://chophuquocvn.com/
- Mức giá: từ 2,5 triệu đồng trở lên
6. Trại chó Hoàng Hà:
- Địa chỉ: 114B, đường TX, phường Thạnh Xuân, quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh
- Số điện thoại: 090 203 1178
- Facebook: https://www.facebook.com/hoanghaquykhuyen1
- Mức giá: từ 1,5 triệu đồng trở lên
Có thể bạn thích:
