Nhà thơ Bằng Việt có tên khai sinh là Nguyễn Việt Bằng, sinh năm 1941 tại phường Phú Cát, thành phố Huế, lớn lên ở Hà Tây, học phổ thông tại Hà Nội. Năm 1961 được cử đi học luật tại Matxcơva (Liên Xô). Từng làm việc ở Hội Luật học, Hội nhà văn Việt Nam, Hội Văn nghệ Hà Nội. Đã in các tập thơ: Hương cây – Bếp lửa (chung với Lưu Quang Vũ, 1968), Những gương mặt – Những khoảng trời, Đất sau mưa (1977), Khoảng cách giữa lời, Phía nửa mặt trăng chìm (1995), Ném câu thơ vào gió, Thơ trữ tình (2002)…TopChuan.com xin giới thiệu những bài thơ hay của nhà thơ Bằng Việt.
Bài thơ: Đi chợ tết
Đi chợ tết
Thơ Bằng Việt
Bản Sán Dìu xanh hơi khói lên
Sương ủ cành xuân, đất ẩm mềm
Hôm nay xuống chợ như đi hội
Khi chị cài hoa lên áo em!
Bản Sán Dìu bắn máy bay rơi!
Hôm nay đi chợ quên đường thôi!
Bốn bên thắt nút dây lưng tía
Ai cũng cùng em chia nỗi vui…
Một thoáng rồng lên núi ngậm tăm
Lăn lộn xông pha tính hướng tầm,
Công đi săn Mỹ như săn thú
Chửa bắn rơi xong, bụng chửa mừng!
Bản Sán Dìu thắng xong, trẻ quá!
Vồng cải vàng hoe, tươi tắn lạ!
Em xuống triền núi dốc như say
Mùi cúc thơm khi nào không hay
Quay lại nhìn bóng mây Tam Đảo
Biết chị đang ngồi trực đổi phiên
Hôm nay chị đi chợ mua nhiều lắm
Chị ngóng lâu về đến phát ghen!
Nhưng vui chân quá, vui chân thế!
Chị ơi, thôi chị chẳng nên hờn.
Hôm nay đi chợ quên đường nhá!
Đánh Mỹ rồi, em lại trẻ con!…
1967
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Khoảng cách giữa lời
Khoảng cách giữa lời
Thơ Bằng Việt
Biết làm sao! Chúng ta quá nhiều lời
Ngay ở chỗ lẽ ra cần nói ngắn!
Bao lần em lẳng lặng
Đủ khiến tôi bàng hoàng!
Khi phần nói lấn hết phần được sống
Lấn hết mọi điều tiềm ẩn giữa câu
Thì vạn câu thơ cũng thành rẻ rúng
Liệu còn gì vang vọng nữa trong nhau?…
1983
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Mùa mưa
Mùa mưa
Thơ Bằng Việt
Tháng Ba, săng lẻ vừa ra lá,
Rừng lại mù mưa… Nước ngập rồi!
Xe đi trầy trụt, đường trơn quá
Áo quần mốc hết, bạn gùi ơi!
Kho bắc cao lên sát mái nhà
Từng đàn kiến cánh nối nhau ra,
Những chùm mốc trắng lan theo gió
Cơn lũ vừa im lại thốc qua.
Vắng tiếng người đi phía cửa rừng
Núi đặc sa mù, buốt thấu lưng,
Cây dựng thành cao, che kín mắt
Lũ suốt đêm ngày, lội nhớp chân!
Em vẫn như xưa, lặng lẽ thế,
Giữa rừng săng lẻ, nhựa trào dâng…
Hoa trắng tưng bừng như tuổi trẻ,
Em với rừng sâu, suốt tám năm!
Binh trạm 12, xuân 1973
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Thơ tình ngày biển động
Thơ tình ngày biển động
Thơ Bằng Việt
“Giọt nước soi trên tay không cùng màu sóng bể”
(Nghĩ lại về Pauxtôpxky, 1969)
Chưa bao giờ anh ước đâu em
Một ngôi nhà, bão dừng sau cánh cửa…
Trời ơi! Buổi sớm quá chừng thơm!
Anh hít thở mùa sen, năm anh mười tám tuổi,
Một ánh vui táo tợn của mùa hè
Khi những vệt ong hôn vào nhuỵ hoa cháy bừng
như vệt lửa,
Những ải lốc, những cơn mưa trước hồn anh bỏ ngỏ…
Và ngôi nhà, bão dừng sau cánh cửa,
Đã bao giờ anh ước đâu em?
*
Rất nhiều chuyện qua rồi. Rất nhiều chuyện
giống như quên,
Sau tuổi hai mươi, ngỡ không cần đến nữa:
Chút xôn xao trong hàng cây nắng nhỏ,
Giọt nước tròn rung rinh trong lá sen
Cả gợn sóng mơ hồ trong ánh mắt riêng em
Màu trời xám mênh mông ngày động biển
Cánh bướm mai hồng, cơn mưa chiều tím,
Một cửa sổ âm thầm chi chút đếm sao rơi…
Hạnh phúc ta cần, thực cũng giản đơn thôi
Như chỉ ở trước ta trên một tầm tay với
Ngỡ rảo bước là sớm chiều sẽ tới
Suốt một đời, sao vẫn giục mình đi?
Em có thể là gì sau trang sách Pauxtốpxky?
Là một ánh bình minh xanh mờ không thể tắt,
Hay hương mát rừng thông cao ẩm ướt,
Một bóng mây khắc khoải cả mùa hè?
Anh không biết dãy phố ta đi hôm ấy gọi là gì?
Không biết lá cây trên đầu sao buổi chiều phát sáng?
Giọt nước mắt khác xưa giữa tình yêu, tình bạn,
Những kỷ niệm nơi này xáo trộn với nơi kia…
Anh và em (chỉ thế thôi). Mà không có Pauxtôpxky,
“Ta đã lớn. Và Pauxtốpxky đã chết!”
Chỉ còn lại cuối cùng những cảm thông da diết
Của tất cả những gì vừa có lại vừa không!
*
Tất cả có vậy thôi! Em – màu trong suốt của trời xanh
trên phố thợ,
Chỗ mặn nhất của đầu bọt sóng tự khơi xa…
Lại cũng là vết thương của anh, tuổi thơ của anh,
nơi ẩn kín của hồn anh bão tố,
Lá cỏ bồng gió ru trên bãi cát khô cằn,
Đốm lửa nhỏ bất ngờ trong một đêm ngủ rừng,
hai bàn tay lạnh cóng,
Hay màu ngói đỏ đầu tiên, sau cả cuộc chiến tranh dài!
Em thao thức mãi trong anh Tình Yêu lớn –
Yêu Người,
Yêu những thứ bị tàn phá đi, bây giờ cần dựng lại,
Yêu một cái cây, tự lúc gây mầm cho đến khi ra trái,
Yêu mọi nét đẹp của Đời,
để bồi đắp, sản sinh thêm…
*
Chưa bao giờ anh ước đâu em
Một ngôi nhà, bão dừng sau cánh cửa!
Hải Phòng, 1975
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Bách thảo
Bách thảo
Thơ Bằng Việt
Bách thảo hồn xưa cũ
Công viên đã quá già
Hoa còn gì đâu nữa
Lá khô đầy lối qua!
Ngựa voi về vườn Láng
Núi rêu phong một mình
Hàng rong chiều quạnh vắng
Leo lét ngọn đèn xanh.
Nhưng có phải không em
Có một thời, ở đó…
Có một mùa, ánh trăng…
Có một chiều, tuổi nhỏ…
Thế đủ là tất cả,
Dẫu công viên đã già
Dẫu cây giờ trụi lá
Dẫu cỏ giờ không hoa!
1989
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Em đừng ghen với quá khứ
Em đừng ghen với quá khứ
Thơ Bằng Việt
Em đừng ghen với những thoáng say mê
Trong giấc mơ hoa niên, chỉ bay mà chẳng đứng!
Cơn gió nhỏ giữa chiều thu lơ lửng
Búp lá bên đường cũng thức dậy tình yêu!
Và mùa hè đầy ắp tiếng ve kêu
Hoa sen thắm đưa hương mười sáu tuổi,
Và những cái nhìn rất vội
Suốt cả mùa trăng, mùa trăng, mùa trăng…
Em đừng ghen với quá khứ trong anh
Những khuôn mặt đi qua, nụ cười và nước mắt,
Tuổi trẻ rì rầm những đêm không tắt
Thuở ái tình như cánh gió không bờ!
Nhưng chỉ tới hôm nay, lắng hơn hết bao giờ
Khi chỉ có em thôi, mới thành đời sống thật,
Em ghen chi những điều đã mất
Như ánh sáng cầu vồng, bong bóng những cơn mưa!
*
Em từng khêu bấc dầu, những năm tháng gay go
Không phải để đọc thơ, mà để ngồi vá áo,
Em từng xách ba lô vẹo người trong mưa bão
Cho kịp chuyến xe tàu đi công tác nửa đêm…
Khi chia tay, em chỉ biết lặng nhìn
Chân trời đỏ, ánh đèn pha độc ác dội…
Đôi mắt thẳm sâu, không còn có tuổi
Vừa gan góc lạ lùng, vừa yếu đuối, ngây thơ…
Thiêng liêng sao những phút ấy bây giờ!
Quá khứ đâu làm bận bịu hai ta,
Mà chỉ có hôm nay, những ngày đang sống thật,
Khi ta chỉ là ta, sau nhiều phen đánh vật
Cuộc đời càng khó khăn, càng phải biết thương đời!
Quá khứ đã thành xa xỉ lâu rồi
Tất cả tâm hồn anh có dừng đâu ở đó!
Chỉ tụ lại trong em mọi vui bi đát sướng khổ…
Em đừng ghen với quá khứ trong anh!
1971
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Bài thơ: Mẹ
Mẹ
Thơ Bằng Việt
Con bị thương, nằm lại một mùa mưa
Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ
Nhà yên ắng, tiếng chân đi rất nhẹ,
Gió từng hồi trên mái lá ùa qua.
Nhớ vườn cây che bóng kín sau nhà
Trái chín rụng suốt mùa thu lộp độp
Những dãy bưởi sai, những hàng khế ngọt,
Nhãn đầu mùa, chim đến bói lao xao…
Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào
Con nhạt miệng, có canh tôm nấu khế
Khoai nướng, ngô bung, ngọt lòng đến thế
Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà.
Ba con đầu đi chiến đấu nơi xa
Tình máu mủ mẹ dồn con hết cả,
Con nói mớ những núi rừng xa lạ
Tỉnh ra rồi, có mẹ, hoá thành quê!
“Ông mất lâu rồi…” – Mẹ kể con nghe
Những chuyện làm ăn, những phen luân lạc,
Mắt nhoà đục và mái đầu tóc bạc
Cả cuộc đời chèo chống bấy nhiêu năm…
Những lúc hiếm hoi, mưa tạnh, trời trăng,
Mẹ hể hả ngắm con hồng sắc mặt
Con ra ngõ, núi chập chùng xanh ngắt
Lại tần ngần nói với mẹ ngày đi.
Mẹ cười xoà, nước mắt ứa trên mi:
– “Đi đánh Mỹ, khi nào tau có giữ!
Súng đạn đó, ba lô còn treo đó,
Bộ mi chừ đeo đã vững hay chăng?”
…Ôi mẹ già trên bản vắng xa xăm
Con đã đi rồi, mấy khi trở lại?
Dằng dặc Trường Sơn những mùa gió trái
Những mùa mưa bạc trắng cả cây rừng!
Con qua đâu thấy mái lá, cây vườn,
Cũng đất nước, phơ phơ đầu tóc mẹ…
Từng giọt máu trong người con đập khẽ,
Máu bây giờ đâu có của riêng con?
1972
Nguồn: Bằng Việt, Tác phẩm chọn lọc, NXB Hội Nhà văn, 2010
Có thể bạn thích:
