Nhiều quốc gia ở vùng ôn đới sẽ cảm nhận được rõ rệt đặc trưng của các mùa trong năm và các đặc tính thời tiết cụ thể như mùa xuân êm ấm hoa nở khắp nơi, mùa hè nóng nực, mùa thu mát mẻ, mùa đông giá rét. Ở Việt Nam chỉ có ở Miền Bắc chúng ta mới cảm nhận được thời tiết 4 mùa trong năm còn lại Miền Nam chỉ có 2 mùa đó là mùa nắng và mùa mưa. Chính vì vậy, các hiện tượng của tự nhiên cũng vô cùng đa dạng, rất nhiều cha mẹ đã không thể giải thích được cho con cái của họ về những hiện tượng này. Hay để TopChuan.com giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó nhé!
Tại sao mùa hè lại nóng?
Nói với bé: Mùa hè nóng và mùa đông lạnh là do trục tự quay của Trái đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt trời. Thời tiết nóng, lạnh chủ yếu do lượng nhiệt Trái đất thu nhận được nhiều hay ít từ Mặt trời. Ngoài ra, Trái đất nóng vào mùa hè và lạnh vào mùa đông là do trục tự quay của trái đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh mặt trời. Thời tiết nóng, lạnh chủ yếu do lượng nhiệt trái đất thu nhận được nhiều hay ít từ mặt trời.
Bạn cần biết rằng: Tất nhiên, sự thật về khoảng cách của chúng ta đối với Mặt Trời luôn thay đổi và biến động theo từng khoảng thời gian thì không sai, nhưng đó là yếu tố không đáng kể. Bán cầu Bắc của Trái Đất không gần Mặt Trời hơn vào mùa hè tại đây, và bán cầu Nam cũng vậy. Thực tế, nguyên nhân trực tiếp giải thích cho câu hỏi trên là góc độ nghiêng của hành tinh, đồng nghĩa với việc năng lượng ánh sáng Mặt Trời sẽ chiếu trực diện với phần bề mặt đó vào mùa hè (và ngược lại đối với mùa đông).
Có tuyết rơi ở sa mạc không?
Nói với bé: Không có gì lạ khi tuyết ở các vùng đất giá lạnh như Siberia hoặc Minnesota, nhưng ngay cả những nơi khô cằn nhất trên thế giới như sa mạc Atacama ở Chile cũng từng đón nhận lượng tuyết dày tới 80cm vào năm 2011 khi có một ván lạnh hiếm hoi từ Nam Cực.
Bạn cần biết rằng: Sa mạc Sahara bao phủ phần lớn Bắc Phi, đã trải qua sự thay đổi nhiệt độ trong vài trăm nghìn năm qua, nhưng rất hiếm khi băng tuyết bao phủ ở đây. Vào ngày 10 – 1, người dân địa phương ở khu vực miền núi thị trấn Ain Sefra của Algeria đã phải hứng chịu một ván bão tuyết lớn. Trong 42 năm qua, đây là lần thứ tư thị trấn Ain Sefra có tuyết rơi. Trước đó, tuyết đã từng rơi ở đây vào các năm 1979, 2017 và 2018. Năm 1979, một ván bão tuyết mạnh khiến giao thông ở đây tê liệt. Năm 2017, bão tuyết đã đổ xuống lớp tuyết dày tới cả mét. Vào năm 2018, lượng tuyết rơi ở đây dày 40cm. Thị trấn Ain Sefra được mệnh danh là “cửa ngõ vào sa mạc Sahara”, ở độ cao khoảng 1.000m so với mực nước biển và được dãy núi Atlas bao quanh.
Thành phố nào nhiều tuyết nhất thế giới?
Nói với bé: Thành phố Aomori của Nhật Bản đón nhận lượng tuyết nhiều hơn bất kỳ thành phố nào trên Trái đất. Mỗi năm, cư dân thành phố hứng chịu lớp tuyết dày khoảng 80m. Ở New Zealand, một con côn trùng có tên là Weta đã đóng băng hoàn toàn cơ thể khi nhiệt độ giảm vào mùa Đông. Khi nhiệt độ ấm trở lại, nó lại tự tan băng để tiếp tục vòng đời của mình.
Bạn cần biết rằng: 3 thành phố Aomori, Toyama và Sapporo của Nhật Bản đứng đầu trong số 10 thành phố có lượng tuyết rơi nhiều nhất trên thế giới, theo thống kê của AccuWeather. Không thành phố nào trên thế giới có lượng tuyết phủ dày tới 7,8 m như ở Aomori. Tuyết phủ trắng từ tháng 11 tới tháng 4 năm sau. Gió lạnh và mạnh thổi đến khiến nhiệt độ luôn ở mức rất thấp. Nhiệt độ thấp nhất đo được ở Aomori xuống dưới -24 độ, ghi nhận vào năm 1931.
Mặt trời mùa hè có màu vàng phải không?
Nói với bé: Nếu cố gắng nheo mắt nhìn trực diện vào Mặt Trời mỗi buổi chiều dịu, có thể bạn sẽ cho rằng đó là màu vàng. Thực tế, dải ánh sáng Mặt Trời phát ra có màu trắng (đó cũng là lý do gây nên hiện tượng cầu vồng do khúc xạ ánh sáng qua những giọt nước mưa).
Bạn cần biết rằng: Nếu cố gắng nheo mắt nhìn trực diện vào Mặt Trời mỗi buổi chiều dịu, có thể bạn sẽ cho rằng đó là màu vàng. 99% người được hỏi đều trả lời rằng Mặt trời có màu vàng và đây là đáp án không chính xác. Sự thật là Mặt trời của chúng ta có màu trắng. Ánh sáng mà Mặt trời phát ra mang mọi màu sắc mà mắt người nhìn thấy được gồm đỏ, cam, vàng, xanh, lam, tím, xanh lá cây. Thực tế, dải ánh sáng Mặt Trời phát ra có màu trắng. Bầu không khí ngăn cách giữa mắt bạn và Mặt Trời chính là nguyên nhân khiến cho ánh sáng của nó có màu vàng. Khí gas trên tầng khí quyển đã tác động đến sóng ánh sáng theo hiệu ứng “lan tỏa Rayleigh”, cũng là yếu tố khiến cho bầu trời có màu xanh và luồng sáng xung quanh hoàng hôn có màu vàng cam đặc biệt.
Có phải mùa xuân ở mọi nơi đều ẩm ướt không?
Nói với bé: Từ “mùa Xuân” được sử dụng rộng rãi trên Trái Đất để chỉ một trong bốn mùa, kể cả cho khu vực ôn đới và nhiệt đới, mặc dù đôi khi tại vùng nhiệt đới người ta cũng dùng các khái niệm mùa mưa và mùa khô thay vì bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Trong mùa Xuân, trục tự quay của Trái Đất nghiêng tăng dần về phía Mặt Trời, và các giờ được chiếu sáng được tăng dần lên để bằng hoặc lớn hơn 12 giờ mỗi ngày và nó tăng rất nhanh ở các vĩ độ lớn. Bán cầu có mùa Xuân bắt đầu được sưởi ấm 1 cách đáng kể, làm cho thực vật đâm chồi nở hoa. Tuy nhiên mỗi nơi sẽ có một kiểu khí hậu đặc trưng khác nhau của mùa xuân.
Bạn cần biết rằng: Thời tiết khắc nghiệt thông thường hay xảy ra nhất trong mùa Xuân, khi không khí ấm bắt đầu lan tỏa từ các vĩ độ thấp trong khi không khí lạnh vẫn còn thổi xuống từ các vùng cực. Thời tiết nóng bức có thể diễn ra vào mùa xuân, thậm chí chỉ một khoảng thời gian rất ngắn ngay sau khi thời tiết lạnh giá. Nhiệt độ trong tháng Năm có thể lên tới 30 °C (86 °F) và có thể có rủi ro của sự đột quỵ do nhiệt (chứng tăng thân nhiệt) do người ta đánh giá thấp các hiệu ứng thời tiết. Mùa bão cũng bắt đầu vào cuối mùa xuân, vào ngày 15 tháng 5 ở đông bắc Thái Bình Dương và 1 tháng 6 ở bắc Đại Tây Dương. Trước những ngày này, các ván bão hay thậm chí là áp thấp nhiệt đới cũng rất hiếm, một trong những ván áp thấp nhiệt đới sớm nhất có tên gọi là Ana đã diễn ra vào giữa tháng 4 năm 2003.
Mùa thu thực sự là như thế nào?
Nói với bé: Mỗi nơi sẽ có những cách cảm nhận về mùa thu khác nhau. Trong bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông, có lẽ Hà Nội đẹp nhất là lúc bắt đầu mùa thu, và vẻ đẹp đó đã đi vào câu hát mà một người bất kỳ nhớ về mùa thu Hà Nội đều ngân nga “Hà Nội mùa thu – mùa thu Hà Nội. Mùa hoa sữa về thơm từng cơn gió. Mùa cốm xanh về thơm bàn tay nhỏ, phố sữa vỉa hè thơm bước chân qua”. Thế nhưng đối với miền Nam, mùa thu lại khác biệt rất nhiều.
Bạn cần biết rằng: Trong khi Bắc bán cầu trải qua mùa Thu từ tháng 9 đến tháng 11, các quốc gia ở Nam bán cầu đi qua mùa Thu từ tháng 3 đến tháng 5. Những vùng gần xích đạo nhất không có mùa Thu; những nước và khu vực nằm trong đường xích đạo ít biến động theo mùa và khí hậu thay đổi giữa mùa khô và mưa trong suốt cả năm. Trong mùa thu, ngày trở nên ngắn hơn. Do đó, cây cối không có đủ ánh sáng Mặt trời và quá trình quang hợp chậm lại. Chất diệp lục (đó là những gì mang lại cho lá màu xanh lá cây) bắt đầu biến mất và màu sắc như đỏ, cam và tím trở nên nổi bật.
Tại sao lại có mùa xuân?
Nói với bé: Xuân là một trong bốn mùa thường được công nhận ở những vùng ôn đới và cận cực, tiếp nối mùa Đông và diễn ra trước mùa Hạ. Về mùa xuân có rất nhiều định nghĩa, nhưng cách sử dụng khác nhau tùy vào khí hậu, văn hóa và tập quán của mỗi khu vực. Khi ở Bắc bán cầu đang là mùa Xuân thì ở Nam bán cầu sẽ là mùa Thu.
Bạn cần biết rằng: Trong thiên văn học người ta định nghĩa mùa Xuân bắt đầu từ thời điểm diễn ra tiết Xuân phân (khoảng ngày 21 tháng 3 ở Bắc bán cầu và ngày 23 tháng 9 ở Nam bán cầu) và kết thúc vào thời điểm diễn ra tiết Hạ chí (khoảng ngày 21 tháng 6 ở Bắc bán cầu và 21 tháng 12 ở Nam bán cầu). Trong khí tượng học, để thuận tiện thì người ta tính mùa Xuân bao gồm toàn bộ các tháng Ba, Tư và Năm ở Bắc bán cầu còn tại Nam bán cầu là toàn bộ các tháng Chín, Mười và Mười Một. Tuy nhiên, theo truyền thống thì lịch của 1 số ít nền văn hóa như lịch Ireland chẳng hạn, người ta tính toàn bộ các tháng Hai, Ba và Tư. Tại Việt Nam cũng như các nước khác chịu ảnh hưởng của nền văn minh Trung Hoa thì người ta tính mùa xuân bắt đầu từ thời điểm diễn ra tiết lập xuân (khoảng ngày 5 tháng 2) và kết thúc tại thời điểm diễn ra tiết lập hạ (khoảng ngày 5 tháng 5).
Có thể bạn thích:
